Tot welk accent hoort nyckel en tot welk accent hoort nycklar?
Offline
Nyckel - nycklar is goed Zweeds, met of zonder accent. Nycklar (sleutels) is gewoon meervoud van nyckel (sleutel) - en heeft, voor zo ver ik weet, verder niets met accenten of dialecten te maken.
Offline
Nee, zo bedoel ik het niet.
Ik bedoel, tot welk accent behoort het bij de uitspraak: de acutus of de gravis.
Nyckel is toch acutus en nycklar is toch gravis?
Offline
Jules Beelen schreef:
Nyckel is toch acutus en nycklar is toch gravis?
Volgens mij inderdaad. Nyckel heeft een gewone klemtoon op "y", en nycklar een dubbele klemtoon, al hangt het van de context en het accent van de spreker af hoe duidelijk die hoorbaar is.
Offline
Ja, dat klopt. Maar als een woord met de meervoudsuitgang op -ar klinkerwisseling heeft, behoort het toch tot de gravis??
Offline
Ik ken de regels eigenlijk niet. Ik woonde in Skåne, waar men wat minder nadrukkelijk die gravisaccenten uitspreekt. Mijn grammaticaboek (Svensk deskriptiv grammatik) besteedt volgens mij wel 10 bladzijdes aan de regels voor het gravisaccent.
Offline
Zou u dan alstublieft willen kijken hoe het er daarin staat.
Misschien komt het dan overeen met die van mij, want bij die van mij staat het er niet erg gedetailleerd.
Offline
Hoofdregel: vrijwel alle meerlettergrepige woorden met de klemtoon op de eerste lettergreep krijgen accent II (gravis).
Tweelettergrepige substantieven hebben accent I (gewoon) als de klemtoon in het enkelvoud, onbepaalde vorm niet op de eerste lettergreep ligt. De meeste (niet alle) meerlettergrepige substantieven hebben in enkelvoud, onbepaalde vorm dus wèl accent II. Als ik het goed begrijp zijn uitzonderingen hierop met name substantieven met uitgangen (bijv. -ion, -ant, -ent, enz.)
"Nyckel" heeft volgens deze regel, in tegenstelling tot wat ik eerder schreef, waarschijnlijk accent II. ("Gubbe" en "bagare" worden ook als voorbeelden genoemd).
In het meervoud hebben onder andere woorden met uitgang -or, -orna, -ar, -arna altijd accent II, dus ook "nycklar".
Offline
Ja, inderdaad. Dat heb ik ook!!
Maar in mijn boek staat ook als er in meervoud klinkerwisseling voorkomt, het tot accent 1 (de acutus) behoort, zoals fot: fötter. Als er bij nyckel de e in het meervoud ook wegvalt, noem je dat dan ook klinkerwisseling (nyckel: nycklar)??
Offline
Een klinkerwisseling slaat op de stam, niet op een wegvallende stomme e. Bijvoorbeeld bok/böcker, mor/mödrar, hoewel dit flauwe voorbeelden zijn want het enkelvoud heeft maar één lettergreep en is dus per definite met accent I.
Offline
Ja, maar het meervoud zijn met 2 lettergrepen en hebben als meervoudsuitgang -ar, waardoor op alle uitzichten HET MEERVOUD (niet het enkelvoud) erop wijzen dat een woord als mödrar tot accent 2 behoort. De klinkerwisseling verandert dit dan tot accent 1.
Woorden kunnen in het enkelvoud wel een ander accent hebben als in het meervoud, hè!
Offline
Nee, hier is geen sprake van klinkerwisseling, en beide woorden woorden met dezelfde accent uitgesproken (gravis).
Dat wat hier lijkt op een klinkerwisseling, maar het niet is, is een assimilatie om de uitspraak niet in de weg te zitten - want ga je van nyckel naar /nyckelar/ merk je dat het al gauw nycklar wordt als je het accent - dus de uitspraak - wil houden in het woord en komt het "-ar" het "-el" te vervangen in de uitgang van het woord.
Offline
Dan heb jij andere regels! Bij mij staat dat meerlettergrepige woorden die uitgaan op de meervoudsuitgang -or of -ar tot accent 2 behoren, of er moet klinkerwisseling optreden. Ligt de klemtoon bij nyckel op nyck?? Ja toch, dan hoort het enkelvoud bij accent 2.
Offline
Ze worden allebei met grav ordaccent uitgesproken - analoog aan pensel (maar niet känsel, die weer acc 1 is).
DOEI!
Offline
Bedankt!!
Maar cykel wordt ook tot accent 1 uitgesproken!!
Offline
antwoord bevestigend: cykel analoog aan känsel =acc 1 (behalve in sommige tongvallen, waarbij ook cykel acc 2 heeft)
Offline
Ik zit weer in de penarie: tot welk accent behoort 'yrke' (beroep)?
Ik bedacht: het is een typisch Zweeds woord, waarbij de klemtoon meestal op de eerste lettergreep valt, dus is het accent 2. Klopt dit, ofniet?
Offline
Jules Beelen schreef:
Ik bedacht: het is een typisch Zweeds woord, waarbij de klemtoon meestal op de eerste lettergreep valt, dus is het accent 2. Klopt dit, ofniet?
Doei doei Jules.
Ha Jules..
Accent/klemtoon op de "Y"..
YR:ke
Offline
OK, bedankt! En waar ligt de klemtoon bij sådana, op så en dat je dana dan een beetje snel uitspreekt, of op da en dat je så en na dan een beetje snel uitspreekt of op na en dat je såda dan een beetje snel uitspreekt?
Jules.
Offline
Op "så". Het wordt in spreektaal (en informele schrijftaal) meestal såna, vaak ook uitgesproken als sånna. (En zo wordt sådan vaak sån och sådant sånt.)
Offline
Ja, die verkorting die heb ik ook geleerd! Bedankt!
Jules.
Offline