Zweeds/Nederlands forum

Voor Nederlanders en Zweden die elkaars taal willen spreken.
För nederländare och svenskar som vill tala varandras språk.

Je bent niet ingelogd.

Aankondiging

Wegens teveel spam is dit forum gesloten voor nieuwe aanmeldingen.

#1 2008-12-17 21:27:34

Jules Beelen
lid/medlem
Geregistreerd: 2007-12-01
Bijdragen: 685

Verschillende betekenissen

We hebben het op dit forum wel eens gehad over het betekenisverschil tussen 'att tro/att tänka/att tycka', maar ik heb omtrent dit nog een tweetal werkwoorden gevonden die zo ongeveer hetzelfde betekenen. Kan iemand me toch vertellen wanneer je de één en wanneer de ander gebruikt? Het gaat om:

a) Att vara (A) - att ta - att dröja; duren
b) Att slippa - att behöva inte; niet hoeven

Jules.

Offline

 

#2 2008-12-18 21:57:20

markm
lid/medlem
Geregistreerd: 2006-01-19
Bijdragen: 351

Re: Verschillende betekenissen

A. Vara wordt m.i. iets meer gebruikt wanneer het om iets positiefs gaat:
föreställningen varar två timmar, resan varar i sexton dagar. In beide gevallen kun je ook Ta gebruiken, maar de zin krijgt dan een klein beetje een bijbetekenis dat het om dingen gaat die we weliswaar moeten doen, maar waaraan we liever zouden ontkomen. (Resan dit tar sexton dagar, men när du väl är på plats kommer det att vara fantastiskt.)

B. Att inte behöva is neutraal en kan in dit geval altijd gebruikt worden. Att slippa geeft aan dat we blij zijn iets niet te hoeven doen en kan soms een beetje hard overkomen. Att slippa göra ngt heeft ook een andere betekenis, die in het Nederlands vaak niet vertaald wordt. (Eftersom han hade paraply med sig slapp han bli blöt - omdat hij een paraplu bij zich had, werd hij niet nat.)

Let wel, dit zijn mijn eigen interpretaties.

Offline

 

#3 2008-12-20 15:18:09

Jules Beelen
lid/medlem
Geregistreerd: 2007-12-01
Bijdragen: 685

Re: Verschillende betekenissen

OK, hartstikke bedankt Markm!
Maar een echte grammaticale redenering daarvoor bestaat niet?

Jules.

Offline

 

#4 2008-12-21 09:33:32

Grytolle
lid/medlem
Geregistreerd: 2007-08-05
Bijdragen: 564

Re: Verschillende betekenissen

't Is ook geen grammatische vraag o.o

Offline

 

#5 2008-12-22 21:26:31

Jules Beelen
lid/medlem
Geregistreerd: 2007-12-01
Bijdragen: 685

Re: Verschillende betekenissen

Jawel, want verschillen tussen werkwoorden met ongeveer eenzelfde betekenis staat in mijn grammaticaboek, uitgezonderd de twee die ik vroeg!

Jules.

Offline

 

#6 2008-12-22 22:24:28

zappy
lid/medlem
Uit: Turnhout
Geregistreerd: 2006-11-24
Bijdragen: 134

Re: Verschillende betekenissen

Grytolle schreef:

't Is ook geen grammatische vraag o.o

Hangt ervan af of we grammatica beperken tot syntaxis of niet.

Offline

 

#7 2009-01-02 23:03:17

radiobrutta
lid/medlem
Uit: Stockholm
Geregistreerd: 2008-02-24
Bijdragen: 58
Website

Re: Verschillende betekenissen

Jules Beelen schreef:

a) Att vara (A) - att ta - att dröja; duren
b) Att slippa - att behöva inte; niet hoeven

Jules.

a) Att vara (A) - att ta - att dröja; duren
betekend ook "zijn/ben"
"att vara" is in gebuigde vorm = "är" (jag är)

att slippa = att inte behöva = niet hoeven te/eronderuit komen.

Offline

 

#8 2009-01-03 21:18:16

Jules Beelen
lid/medlem
Geregistreerd: 2007-12-01
Bijdragen: 685

Re: Verschillende betekenissen

Ik begrijp het, maar wat zijn de verschillen daartussen. Wanneer gebruik je nou att vara (A), att ta of att dröja/att slippa of att behöva inte? Is er een nader gespecificeerd betekenisverschil tussen de werkwoorden van A en bij die van B?

Jules.

Offline

 

#9 2009-01-06 22:54:28

radiobrutta
lid/medlem
Uit: Stockholm
Geregistreerd: 2008-02-24
Bijdragen: 58
Website

Re: Verschillende betekenissen

Jules Beelen schreef:

Ik begrijp het, maar wat zijn de verschillen daartussen. Wanneer gebruik je nou att vara (A), att ta of att dröja/att slippa of att behöva inte? Is er een nader gespecificeerd betekenisverschil tussen de werkwoorden van A en bij die van B?

Jules.

Hmm... Ik woon hier toch iets te lang voor enige toepassing van bijzondere gramatiesche regels.. kan het woord "gramaties" niet eens meer spellen in het NL wink maar hier ´n poging ter verklaring van wat meer Zweedse zinnen met deze werkwoorden. Misschien dat je het dan beter aan kunt voelen.
Ik denk toch niet dat je deze werkwoorden direkt van het NL naar het Zweeds kunt vertalen, omdat de zweedse en NL taal deze werkwoorden op verschillende manieren gebuiken.

Låt mig vara= Laat me met rust. (Let me be.)
Jag vill bara vara = Ik wil gewoon niks doen/ik wil met rust gelaten worden.
Vintern varar*/håller på i 5 månader= de winter duurt 5 maanden.
Vintern tar 5 månader= de winter duurt 5 maanden (de winter neemt 5 maanden in beslag)
Vintern är 5 månader lång= De winter is 5 maanden lang.
Att vara eller inte vara= To be or not to be.
Hur lång är filmen? Filmen varar*/är en timme= de film duurt´n uur.
Filmen tar en timme= De film neemt een uur in beslag.
Hur länge kommer du att vara hos tandläkaren? antwoord: Det tar en timme. (Het duurt ´n uur/ het neemt een uur in beslag) Dit is dagelijkse taal, zoals ook:
"Hur lång tid tar det? Det tar en timme." = Hoe lang duurt het? Het duurt ´n uur.

* in deze vorm wordt "att vara" meestal gebruikt in schrijfteksten en niet allerdaags in de volksmond.
Men zegt meestal "tar" of "håller på".

"Att dröja" is ook niet zo gewoon als in het NL "duren", men zegt niet "Filmen dröjer en timme"...Zoals in het NL "de film duurt´n uur". Het werkwoord "Att dröja" heeft ´n negative klang en geeft aan dat je erop moet wachten..
Gud, vad det dröjer!!= Mijn God, wat duurt het lang!
Gud, vad han dröjer= Mijn God, wat doet hij er lang over/hij laat me er echt lang op wachten (NB! Je ziet deze persoon dan niet en hij is niet op dezelfde plaats als diegene die zegt:"Gud, vad han dröjer".) Je voelt je wat verlaten en achtergebleven.
Gud, vad du dröjer! (meestal aan de telefoon) Mijn God wat ben je langzaam, wat doe je er lang over.
Han dröjer med att svara= Hij doet er lang over voordat hij antwoordt.
Hur lång tid tar det innan tidningen kommer? Antwoord: Det dröjer/tar en timme innan den kommer.

Det dröjer 5 timmar innan flyget går = Het duurt 5 uur voordat het vliegtuig vertrekt.
Det är/tar 5 timmar till flyget= Het neemt 5 uur in beslag om bij het vliegtuig te komen.

Slippa/behöver inte:
Jag slipper åka till jobbet idag. = Ik hoef niet naar m´n werk vandaag. (je bent echt vrij van werk)
Jag behöver inte åka till jobbet idag = Ik hoef niet naar m´n werk vandaag (je mag ´t wel maar je moet het niet)

Du slipper göra det= Je hoeft het helemaal niet te doen.
Du behöver inte göra det = Je hoeft het niet te doen, mag wel maar hoeft ´t niet persé.

Hoop dat ´t allemaal wat te begrijpen is. smile  smile

Laatst bewerkt door radiobrutta (2009-01-06 23:44:37)

Offline

 

#10 2009-01-07 10:37:00

Jules Beelen
lid/medlem
Geregistreerd: 2007-12-01
Bijdragen: 685

Re: Verschillende betekenissen

Ja, een beetje.
Eigenlijk kun je dus van att slippa en att behöva inte zeggen dat att slippa gebruikt wordt wanneer iets echt niet hoeft en att behöva inte dat het niet hoeft, maar dat het wel mag! wink
Ik snap wel dat att dröja dus een hele andere betekenis heeft dan de andere twee, met een negatief toontje dus. Gebruik je het dan ook in de volgende zin bijv.?
- Det dröjer länge än, innan vi kan ga in.
Alleen snap ik nog niet echt het verschil tussen att vara (A) (in de betekenis voortduren) en att ta (D). Of zijn dat eigenlijk min of meer synoniemen van elkaar?

Jules.

Offline

 

#11 2009-01-07 21:33:09

markm
lid/medlem
Geregistreerd: 2006-01-19
Bijdragen: 351

Re: Verschillende betekenissen

En ik dacht dat ik dat allemaal al verklaard had, in bericht nr. 2...

Nu over "dröja":
"Det dröjer länge än innan vi kan gå in" - helemaal correct!
"Filmen dröjer en timme" - kun je wel zeggen, maar ik zou het interpreteren als "De film begint pas over een uur" of "De film begint een uur te laat".
"Dröja" hoeft niet altijd negatief te zijn: "Var god dröj" wordt veel gebruikt, vooral aan de telefoon: "Een ogenblikje geduld alstublieft".

Offline

 

#12 2009-01-07 22:10:34

radiobrutta
lid/medlem
Uit: Stockholm
Geregistreerd: 2008-02-24
Bijdragen: 58
Website

Re: Verschillende betekenissen

markm schreef:

Nu over "dröja":
"Det dröjer länge än innan vi kan gå in" - helemaal correct!
"Filmen dröjer en timme" - kun je wel zeggen, maar ik zou het interpreteren als "De film begint pas over een uur" of "De film begint een uur te laat".
"Dröja" hoeft niet altijd negatief te zijn: "Var god dröj" wordt veel gebruikt, vooral aan de telefoon: "Een ogenblikje geduld alstublieft".

"Filmen dröjer en timme" - Dit heeft weer met "wachten" te maken. Dat je er ´n uur op moet wachten voordat de film afgelopen is!!!!! 
Meer gewoontelijk is om te zeggen "Filmen håller på (i) en timme". (De film zal ´n uur bezig zijn/neemt ´n uur in beslag) Zonder nadruk van dat je moet "wachten".
Maar LET OP!: "Filmen har hållit på i en timme"= De film is al ´n uur aan de gang.

"Filmen dröjer en timme" betekent echt niet dat de film over ´n uur begint.
Dan zeg je: "Filmen börjar om en timme" of "Det dröjer en timme innan filmen börjar" (ja, "dröjer", dus, je moet weer wachten ..)

"Var god dröj" (´n ogenblikje alstublieft) is ´n info over dat je moet wachten, en dat is niet zo leuk, dus dit is wel "negatief".

"Det varar en timme" = duurt/is ´n uur....wordt niet vaak in de volksmond gebruikt. Meestal infoteksten etc. Klinkt iets ouderwets.
"Det tar en timme" =  Lees dit als: "Dit neemt ´n uur in beslag" en wordt normaal dagelijks gebruikt.

Ja, de zin van "att det dröjer innan ni kan gå ut för att det regnar.." is helemaal 100% correct!!!! Je moet weer ... ja zeg ´t maar... "WACHTEN"! smile

Hmm... wil het niet te moeilijk maken maar er zijn meer betekenissen van:
Att slippa = Er onderuitkomen.

Bijvoorbeeld:
Jag slipper honom = Ik ben onder hem uit gekomen.  Ben van hem afgekomen.
Jag slipper betala.... hoef niet te betalen.. ben eronderuit gekomen.

Offline

 

#13 2009-01-08 19:05:24

Jules Beelen
lid/medlem
Geregistreerd: 2007-12-01
Bijdragen: 685

Re: Verschillende betekenissen

OK, dus 'att dröja' wordt gebruikt als men op een negatieve manier moet wachten.
De betekenissen van de zinnen ...[zie hieronder]... zijn:
1 Filmen tar dryt två timmar. 'De film duurt ruim twee uren.'
2 Filmen dröjer dryt två timmar. 'De film duurt ruim twee uren.'
3 Filmen varar drygt två timmar. '?.'

De zin: 'Jag slipper betala' is toch fout, want je gebruikt 'att slippa' als het echt niet hoeft. Bij dit zinnetje zou je eerder denken dat je niet hoeft te betalen, maar dat het wel mag (dus gebruik je toch eigenlijk 'att behöva inte'?).

Jules.

Offline

 

#14 2009-01-08 21:04:31

Margo
lid/medlem
Uit: Halland
Geregistreerd: 2006-05-07
Bijdragen: 1113
Website

Re: Verschillende betekenissen

Toch zeg je 't zo: 'jag slipper betala', bijvoorbeeld als iemand anders voor je betaalt. De regeltjes zijn wat elastisch.

Offline

 

#15 2009-01-08 22:10:10

markm
lid/medlem
Geregistreerd: 2006-01-19
Bijdragen: 351

Re: Verschillende betekenissen

Jules Beelen schreef:

1 Filmen tar dryt två timmar. 'De film duurt ruim twee uren.'
2 Filmen dröjer dryt två timmar. 'De film duurt ruim twee uren.'
3 Filmen varar drygt två timmar. '?.'

De zin: 'Jag slipper betala' is toch fout, want je gebruikt 'att slippa' als het echt niet hoeft. Bij dit zinnetje zou je eerder denken dat je niet hoeft te betalen, maar dat het wel mag (dus gebruik je toch eigenlijk 'att behöva inte'?).

1: Goed, en gebruikelijk.
2: Fout. Zie uitleg hieronder.
3: Goed, maar wat ongebruikelijk/stijf.

Jag slipper betala: Goed, zie Margo's uitleg.

Uitwijding:

Taal is niet altijd logisch en aan regels gebonden. Vertalingen en interpretaties hangen meestal/altijd van de context af, en die is in schrift vaak moeilijk weer te geven. De context van mijn (wellicht vergezochte en niet al te doordachte) voorbeeld "Filmen dröjer en timme" (wat ik hier interpreteer als "De film begint PAS om een uur", zoals ik schreef, of "De film begint een uur te laat" is deze: ik stel me voor dat de hele bioscoop al vol zit, en dat iemand dan te horen krijgt dat de boel pas over een uur begint, om de een of andere reden. Dan zou je "dröja" KUNNEN gebruiken. Ik kan me geen situatie voorstellen waar "filmen dröjer en timme" kan betekenen dat je een uur moet wachten voordat hij afgelopen is.

Maar goed, het voorbeeld was niet erg duidelijk, en Radiobrutta en ik zijn het er over eens dat je het best kunt zeggen "Filmen tar en timme" en "Filmen börjar (of "slutar") om en timme".

Dit is allemaal niet uit boeken te leren, je moet het "gewoon" gaan aanvoelen. Dus: veel luisteren en lezen (vooral modern taalgebruik, wellicht is dit soort dingen niet terug te vinden in boeken over "stormaktstiden")! En dan ga je ook ontdekken dat er verschillende opvattingen bestaan over wat wel en niet correct is; dat verschilt per regio, per leeftijd en, til syvende og sidst (ofwel till syvende och sist, ofwel als puntje bij paaltje komt/per slot van rekening/at the end of the day) van persoon tot persoon!

Succes, je bent enorm vooruit gegaan sinds je eerste berichten op het forum!

Einde uitwijding.

Offline

 

#16 2009-01-08 23:03:20

Grytolle
lid/medlem
Geregistreerd: 2007-08-05
Bijdragen: 564

Re: Verschillende betekenissen

2. is mogelijk maar veel te tweeduidig, vind ik

(uitweiding)

Offline

 

#17 2009-01-09 19:10:13

Jules Beelen
lid/medlem
Geregistreerd: 2007-12-01
Bijdragen: 685

Re: Verschillende betekenissen

Bedankt Markm voor de heldere uitleg en je compliment! Ik vind het ook steeds leuker worden om Zweeds te leren nu ik het steeds beter kan! wink

Maar toch heb ik nog één vraagje: wanneer gebruik je het werkwoord 'att dröja' dan?

Jules.

Offline

 

#18 2009-01-09 21:37:13

radiobrutta
lid/medlem
Uit: Stockholm
Geregistreerd: 2008-02-24
Bijdragen: 58
Website

Re: Verschillende betekenissen

Jules Beelen schreef:

Bedankt Markm voor de heldere uitleg en je compliment! Ik vind het ook steeds leuker worden om Zweeds te leren nu ik het steeds beter kan! wink

Maar toch heb ik nog één vraagje: wanneer gebruik je het werkwoord 'att dröja' dan?

Jules.

Niet altijd zo makkelijk om dit zo uit te leggen. Je moet ´t aanvoelen, maar "dröja" wordt ABSOLUUT niet zo vaak in ´t zweeds gebruikt als "duren" in NL!!!!!
Dus je kunt "duren" niet recht voor z´n raap en direct met "att dröja" vertalen. Vaak is het beter met "Det tar en minut" i.p.v "Det dröjer en minut".
Er bestaan hier natuurlijk helemaal geen "regels" voor om ´t met ´t NL woord "duren" te vergelijken, maar mijn gevoel, na 25 jaar wonend en werkend in Zweden, zegt dat "att dröja" meestal gebruikt wordt als iemand op ´n bepaalde manier moet "wachten" of er leidend onder is.

Offline

 

#19 2009-01-09 22:46:50

markm
lid/medlem
Geregistreerd: 2006-01-19
Bijdragen: 351

Re: Verschillende betekenissen

Grytolle schreef:

(uitweiding)

Ik schaam me diep! En had nog wel zo nadrukkelijk nagedacht of het met -ei- of -ij- moest.

Jules: vermijd "dröja" nu nog zo veel mogelijk als je "duren" wilt vertalen. Om du fortsätter läsa svenska texter dröjer (!) det inte länge förrän du börjar upptäcka fasta uttryck där "dröja" ingår.

Offline

 

#20 2009-01-10 11:55:31

Grytolle
lid/medlem
Geregistreerd: 2007-08-05
Bijdragen: 564

Re: Verschillende betekenissen

onz. en bedr. zw. ww. Van uit en weiden. Mnl. uteweiden. Het woord werd in lateren tijd geassocieerd met wijd (o.a. door BILD.), hetgeen leidde tot veel verwarring en discussie over de juiste spelling (uitweiden of uitwijden) en de etymologie van het woord (bv. V. LENNEP in Mag. Ned. Taalk. 1, 274 [1847], DE JAGER in Taalg. 4, 188 [1862], DE VOOYS in N. Tg. 2, 283 [1908]).

http://www.dbnl.org/tekst/_taa001taal04 … 04_018.htm

Offline

 

#21 2009-01-13 18:15:04

Jules Beelen
lid/medlem
Geregistreerd: 2007-12-01
Bijdragen: 685

Re: Verschillende betekenissen

OK! Het is dus gebruikelijker en handiger om 'duren' met 'att ta'/'att vara' te vertalen.
Alleen als men op een negatieve manier ergens op moet wachten of wat men niet leuk vind moet je 'att dröja' gebruiken. Heb ik het zo een beetje goed begrepen?
Kan iemand misschien dan nog een paar zinnetjes geven ter voorbeeld waarbij er echt een duidelijk verschil tussen die drie weergegeven wordt? Dat lijkt me erg handig!

Bedankt allemaal he, ik heb veel aan jullie hulp! Jules.

Offline

 

#22 2009-01-15 02:01:09

Grytolle
lid/medlem
Geregistreerd: 2007-08-05
Bijdragen: 564

Re: Verschillende betekenissen

geen idee, maar "ten voorbeeld(e)" alstublieft big_smile (ter is vrouwelijk)

Offline

 

#23 2009-01-15 16:21:08

Jules Beelen
lid/medlem
Geregistreerd: 2007-12-01
Bijdragen: 685

Re: Verschillende betekenissen

OK! wink
Maar heeft iemand voorbeelden? ^

Jules.

Offline

 

#24 2009-01-17 18:07:27

Jules Beelen
lid/medlem
Geregistreerd: 2007-12-01
Bijdragen: 685

Re: Verschillende betekenissen

Ik heb zelf met behulp van bovenstaande uitleg een zevental zinnen geformuleerd. Klopt dit nu dan?
1 Jag kommer nog att vara tillbaka om en timme, men det kan vara att incheckningen dröjer en timme till/längre. 'Ik zal waarschijnlijk over een uur terug zijn, maar het kan zijn dat het inchecken een uur langer duurt.'
2 Vintern varar redan fem månader! 'De winter duurt al vijf maanden!'
3 Det är påsk, så jag slipper arbeta idag. 'Het is Pasen, dus ik hoef niet naar mijn werk vandaag.'
4 Det dröjer långt tyvärr innan han svarar. 'Het duurt helaas lang voordat hij antwoord geeft.'
5 Min granne betalade för mig, så jag slapp betala. 'Mijn buurman betaalde voor me, dus
hoefde ik niet te betalen.
6 Det tar en minut till/än. 'Het duurt nog een minuutje.'
7 Du behöver inte laga cykeln, om du har ingen lust. 'Je hoeft de fiets niet te reparen, als je geen zin hebt.'

Jules.

Offline

 

#25 2009-01-17 20:29:54

markm
lid/medlem
Geregistreerd: 2006-01-19
Bijdragen: 351

Re: Verschillende betekenissen

1 Jag kommer nog att vara tillbaka om en timme, men det kan vara SÅ att incheckningen TAR en timme till. "Dröjer" kan wel, maar klinkt een beetje vreemd. In plaats van "det kan vara så" kun je ook zeggen "det kan hända".
2 Vintern har redan pågått i fem månader.
3 Goed.
4 Länge. Ook: Det tar tyvärr lång tid innan han svarar.
5 Goed.
6 Till.
7 ... om du inte har lust.

Offline

 

Bulletin Board voettekst

Powered by PunBB