Läste med stort intresse länken VVesley hänvisade till men blev förbryllad över ett av exemplen.
Kan någon förklara för mig ( in het Zweeds of in het Nederlands, dat maakt niets uit) varför man säger
"De zaak is hangende"?!
Jag förstår ju att ett presens particip som används adjektiviskt böjs i kongruens med huvudordet
( "een lachende vrouw" / " een huilend kind") men gäller det här också när ett presens particip är fristående?
Spontant skulle jag ju säga "ik ben lopend", inte "ik ben lopende" - så varför då "de zaak is hangende"?
Offline
"De zaak is hangende": Så uttrycker man sig på ett korrekt juridiskt sätt när det handlar om 'capital offences' (belagd med dödsstraff). Kallas också för 'halsmisdaad'.
(zaak = ett brottmål) i detta sammanhang.
Offline
Hej VVesley
- och tack för förtydligandet! Men ( förlåt, jag fattar trögt...) det jag fortfarande inte riktigt förstår är varför presens participet i den här konstruktionen får formen "hangendE"?
Offline
Det är valfritt att skriva -e, och oftast inte att föredra - men kanske i det här förmodligen ganska fasta uttrycket.
Offline
Ja, ik denk dat Grytolle gelijk heeft, dat het gewoon een vaste uitdruk is. Waarschijnlijk weten weinig of geen Nederlanders het fijne hiervan.
Verder denk ik dat de uitdrukking niet alléén bij doodstrafsrechtzaken te maken heeft, maar in allerlei gevallen waarbij een zaak nog niet afgesloten is. Je hebt bijvoorbeeld ergens een verzoek ingediend dat nog niet afgehandeld is.
Offline
Tror att jag ( äntligen) förstått logiken! Tusen tack för hjälpen allesammans!
Offline
Grytolle schreef:
Nederlands heeft één meer geslacht
Mannelijk, vrouwelijk en onzijdig.
Maar veel Nederlanders gebruiken die verschillen niet of onjuist.
En laatst heb ik bijna een woordenboek het raam uit gesmeten omdat mannelijk en vrouwelijk werden samengevat onder "de-woorden" en de andere (de onzijdige dus) als "het-woorden " werden aangeduid.
Hoe weet ik dan (?) of het "de voorzitter en zijn (of haar) commissie" moet zijn.
Maar ja, Nederlanders maken er geen punt (meer) van als je daar fouten mee maakt. ;-(
Offline
harry73 schreef:
Het is mij trouwens ooit uitgelegd waarom 'ni' zo in ongenade is gevallen in Zweden. Mensen die het beter weten of een andere theorie kennen mogen me graag verbeteren of aanvullen.
Tot aan de helft van de vorige eeuw was Zweden een samenleving waarin de verschillende klassen heel nadrukkelijk aanwezig waren. En iedereen met zijn eigen status werd aangesproken.
Bijvoorbeeld:
Hans Majestät
Herr greve
Herr direktör (meneer de direkteur
Fru direktörska (vrouw van de direkteur)
Herr doktor
Fru doktorska
Herr lärare
Etc.
En als je echt helemaal niks was dan werd je aangesproken met ni. Vanuit die achtergrond heeft ni ook nog eens een denigrerende klank. Dit is ook een reden waarom mensen liever informeel worden aangesproken dan met ni (nu herr direktör niet langer sociaal is geaccepteerd).
Het ligt iets anders.
Vroeger (ik heb dat in de vijftiger jaren nog geleerd) sprak je iedereen aan in de derde persoon: "Vill direktören ha kaffe?" "Jo, tack, och jag vore tacksam om städerskan vill ta med sig de toma kopparna." Dus EENIEDER werd in de derde persoon aangesproken - het was domweg nodig om iemands titel te kennen (ook voor het elkaar toedrinken aan tafel - een kwestie van stricte hierarchie).
Maar als je Ni zei, dan was dat een affront: het kan men niet schelen wie je bent, wat je te betekenen hebt in deze maatschappij. Het was bijna net zo erg als iemand uitschelden.
In 1967 heeft iemand (een direkteur van Socialstyrelsen meen ik) in een nieuwjaarstoespraak aangekondigd dat hij voortaan iedereen met du zou aanspreken en dat hij verwachtte dat men dat ook tegenover hem zou doen. Dat is de zogeheten Du-reformen (daar kan je op Googelen - heel aardig leesvoer!) Ik heb zelfs horen fluisteren dat de Koning (die ik nog heb gekend als "Lill-prinsen") in een TV-optreden daar ook aan heeft meegedaan - maar ik geloof dat maar half. Ik heb daar nergens een bevestiging van gevonden.
Wèl heb ik van enkele Zweedse ambassadeurs vernomen dat het normaal is om hen met du en de voornaam aan te spreken. Dus niet een rare hobby van een enkeling, het is de algemene gewoonte
Het "dua" is dus de norm, geen "Vad vill herrn ha?" meer, maar "Vad vill du ha?"
Hier in Nederland zeg ik nog altijd U tegen iemand met wie ik niet al enige tijd omga: iedereen in de winkel (ook een heel jong meisje ook al zou ik - qua leeftijd - wellicht haar grootvader kunnen zijn) of iemand die ik op straat de weg vraag, zal ik met U aanspreken.
Overigens - en is dat een coïncidentie? - is ook het Zweedse links-verkeer in dat zelfde jaar - september - op rechts verkeer overgegaan. Gigantische operatie. Denk alleen aan het ombouwen van Slussen in Stockholm! Maar of er een oorzakelijk verband tussen dat rechts-verkeer en de du-reform is - ik betwijfel dat. Wel is het een leuk gedachte-experiment.
Nu schijnen echter heel jonge mensen er toch wel moeite mee te hebben om (veel) ouderen met du aan te spreken - de slinger beweegt weer wat terug. Maar met du zit je eigenlijk altijd goed in Zweden - zoiets als het Engelse you. Maar du betekent nooit U (m.v.) of jullie. Dan gebruikt men ni, er e.d.
Offline
Stella schreef:
Kan någon förklara för mig ( in het Zweeds of in het Nederlands, dat maakt niets uit) varför man säger
"De zaak is hangende"?!
Een kwestie van oud, archaïsch, ambtelijk taalgebruik, denk ik. Een "bevroren" uitdrukking.
En: is zaak niet vrouwelijk? (ik ben daar niet zeker van - ik heb mijn goede woordenboek uitgeleend).
Offline
Zaak is vrouwelijk. Als je wilt kun je het vergelijken met het Duitse Sache. Gisteravond las ik ergens "Eene zaek"
Vandale online vertelt ons ook hetzelfde:
zaak (de; zaken)
v/m dus
WNT vermeldt ook hetzelfde
inventio.nl ook: zaak vrouwelijk (mannelijk)
Wijziging t'uwen vermaak:
ZAAK, V. als za-ig, oorspronklijk zoo-ig van zoo, aan wijzing; als beteekenende een zulk voor dit of dat simpliciter. De zake is eigenlijk de zulke gezegd. Ook zeggen wij desgelijks zulks voor dit. § 33. Men vergelijke het geen over het woord wijze als hoe-danigheid, aangemerkt is.
Offline
Ploeff schreef:
Denk alleen aan het ombouwen van Slussen in Stockholm!
Slussen is nooit omgebouwd maar dit zal wel gaan gebeuren voor Nya Slussen.
Laatst bewerkt door VVesley (2008-05-30 21:39:48)
Offline
Ik heb helemaal niets geschreven over het ombouwen van Slussen, dat was Ploeff.
Verder kan het best wel zijn dat Slussen binnenkort (weer) wordt omgebouwd, maar Ploef verwees naar de ombouw van Slussen toen ze in 1967 rechts rijden invoerden.
Offline
Ik heb verkeerde tags gebruikt, sorry.
Wat ik bedoelde was dat Slussen zo ingenieus gebouwd is dat het niet omgebouwd hoefde te worden in 1967.
Offline
Hoi weer!
Ik vind Zweeds niet zo formeel als Nederlands, bv. 'u'/'jij' enz. Toen ik de laateste keer in Goteborg was, zei alle op kantoor 'Hejsan, Gernot! Hur laggit?' (Hoi, Gernot! Nou, hoe gaat 't met je?), ofschoon we ons niet hadden goed kennengeleerd.
Ook in Duitsland is 't bijna onmogelijk, met niet bekennte mensen per voornaam te spreken!
Offline
Hej Zakenmens, vind je het erg als ik jouw Nederlands een beetje verbeter ?
Toen ik de laatste keer in Göteborg was, zei iedereen op kantoor " Hejjan Gernot!Hur laggit?" ( Hoi , Gernot, hoe gaat het met je ?) , ofschoon we elkaar nog niet hadden leren kennen.
Ook in Duitsland is het bijna onmogelijk om mensen die je niet kent met de voornaam aan te spreken !
Ik hoop dat je het niet erg vind dat ik jou verbeter, we zijn hier om te leren nietwaar !
Hjärtliga hälsningar till dig !
Justme
Offline
oeps, zelf foutje geschreven, hejjan moet natuurlijk hejsan zijn, sorry...
en de zin, ofschoon we elkaar nog niet hadden leren kennen ' daar zou ik eigenlijk van maken' hoewel we elkaar nog niet goed kenden '.
justme
Offline
"Hur ä(r) läget?"
Offline
Bedankt Grytolle, dank zij jou heb ik iets bijgeleerd , ik ging er vanuit dat het Zweeds in die zin wel juist was....
" hur är läget " en niet " hur laggit ..." heeft Zakenmens gewoon gescheven zoals hij het uitspreekt ??
Offline
Hoi, hoi!
Hoezo vind ik 't erg, als je mijn Nederlands zou verbetert? Niet vele Duitsers leren Zweeds of Nederlands (.....unantagan av mig/ich sei die Ausnahme-:), oops, sorry hoor, GEEN DUITS in deze forum.
Ik geloof maar, dat ik beter Zweeds kan, dan Nederlands. Voor Duitstalige zijn andere germanische talen al makkelijk te leren (zonder Engels in deze groepje te moeten noemen, want 't heeft ook veel Latein erin).
Gernot
Hej Gernot, ben jij Zakenmens? Anders geraak ik hier wel een beetje in de war
Ik zal je Nederlands dus weer een beetje bijschaven: " Hoezo, zou ik het erg vinden als je mijn Nederlands zou verbeteren ? Niet veel Duitsers leren Zweeds of Nederlands (..... unantagen... moet dat niet zijn undantagit ?????)
Ik geloof wel dat ik beter Zweeds dan Nederlands ken. Voor Duitstaligen zijn andere Germaanse talen makkelijk te leren ( ik spreek hier niet over Engels, want daar zit veel Latijn in) "
Ben jij Duitstalig ? Bedoel je dat in Engels meer Latijn zit? Ik denk nochtans dat ook het Nederlands en zeker het Zweeds behoorlijk wat woorden heeft die uit het Latijn afkomstig zijn.
Hjärtliga hälsningar till dig...
Justme
Offline
Ja, justme! Ik ben toch Duitstalig, uit Berlijn-:) Ken je deze herrlijke stad?
Ik heb 'n niewe naam, omdat 'zakenmens' reeds van 'n andere lid werd gebruikt.
ok Wittpott,
Berlijn ken ik niet maar ik kan goed geloven dat het een " heerlijke " stad is.
Je hebt nu een " nieuwe" naam, en zakenmens werd reeds gebruikt " door " een ander lid.
vele groetjes,
Als je zin hebt om te mailen, stuur me dan eens E mail
Duits kan ik niet, Nederlands dus wel en Zweeds ben ik aan het leren
Justme
Offline
Bedankt voor het leuke aanbod, Justme!-:)
Tot de volgende keer.
Gernot
Ik heb alleen spellingfouten gemaakt, omdat ik te snel mijn antwoord heb geschreven. Natuurlijk weet ik, dat 't 'heerlijk' moeten zijn.-
Maar bedankt in dit geval voor jouw correcties. Ik vind 't al aardig.
Gernot
Dit is erg interessant, Nederlands en Duits, maar helaas wat misplaatst op een forum over Zweeds en Nederlands. Desondanks ook een leuke combinatie, Nederlands en Duits.
Kan iemand mij eens wat bijbrengen over de verschillen in woordvolgorde? Ik heb al gemerkt dat 'inte' niet altijd staat waar ik het verwacht.
Offline